- ARA Magnetica
- ARA MagneticaVitreum caelum Archimedes fabricâsse fertur, in quo omnes caelestium corporum motiones, itinera, intervalla, proportiones tam ingeniose aptavit, etc. Ei similem non unam, sed tres ostentat Musaei Kircheriani Ara Magnetica, quae in medio Musaei ambulacro Auctoris ingeniosâ dispositione superbit. Harum vitrearum orbitarum media et grandior fluitantis humidi, pendulum orbis terrarum globum in centro refert, quae ponderibus ipsa suis librata, magnetis vi, circa suum centrum 24. horatum spatia conficit, sympathetice Angelo, qui in media aqua fixus manet, indice occurrentia sibi horarum intervalla distinguente. Secundus globus vitreus, cuius exteriorem superficiem diversis coloribus intrstincti circuli seu lineae, Solis ac Lunae reliquorumque Planetarum vagabundorum circum volutionem diurnam et nocturnam discriminantes referunt. Genius in medio pendulus, ad suae motricis virtutis praedominans imperium, impiger circumit, sceptroque in circumferentia sphaerae influxum praedominantis planerae indicat. Tertia sphaera Zodiacum et reliquas stellas resert: in cuius medio alter itidem genius magnete, uti prior, fetus, iisdem legibus 24. Meridianorum intervallis totidem horarum spatia, et ad quodvis momentum, nostrum Horizontem influentia sidera fixa ostendit. Fulciunt harum machinarum latera columnae, parallelepipedae duae, ex utroque scil. latere, quarum una ad horarum Italicarum altera ad Astronomicarum cursum indies designandum inservit, tantô arrificiô, ut nihil supra. Sunt porro adeo adornatae, ut inter se contrariô motu horas indicent, cum earum unâ Solis simulacrum in levissima chartula, magnete foerâ, ascendendo horas indicet, pari passu in altera columna Luna itidem levissima chartula effigiata, descendendo aequis intervallis idem prorsus praester. Quae duae chartulae moventur motu naturali, progrediunturque mox sursum, mox deorsum, nec tamen ulli rei annexae haerent, nec rotis devehuntur, nec aliô adminiculô externô fulciuntur, ita ut eas libere abstrahere liceat et in suum locum reponere. Ex parte autem superiore ab unius columnae coronide, ad alteram naturalis aviculae est exuvium, artisiciô intrinsecus ita animatum, ut quatiendo alas, caput et caudam ad vivum movere atque ab una columna ad alteram volare et in utroque termino volatus requiescere videatur. Haec etiam transitu suô in pulchre adornata trabe, quae aviculae pedes sustinet, divisa horarum spatia indicat. Circumdat tam elegans florum ac frugum corymbus hanc epigraphen: Mens agitat molem etc. In arae demum lateribus utrinque 2. sphaerae cum suis in medio indicibus instructae cernuntur; a quorum indicum motu totius arae partes sympatheticô motu concitantur, singulaque adaequatis intervallis tum motu naturali deorsum, tum violentô sursum, et in linea recta horizontali, demum vero in peripheria e Centro, secundum peripheriae ambitum, unô eôdemque actu moventur. Vide figuram, in 2. edit. Artis Magn. lucis et umbrae (p. 20, 21.)
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.